Navenue werkt met diverse methoden, afhankelijk van de grootte van de doelgroep en kenmerken van het probleem dat we willen tackelen. Kenmerkend aan de methoden is dat zij allen samenwerken met de doelgroep zelf en focussen op het positieve: De veronderstelling is dat de oplossing al bestaat, en het een kwestie is van deze opsporen, leren en gezamenlijk integreren.
Modelleren en strategieën ontdekken
Als iemand anders het kan, kan jij het ook. Je hoeft alleen te leren ‘hoe’.
Modelleren en strategieën ontdekken, zijn methoden om succesvol gedrag van anderen te leren, geschikt voor projecten met een kleine doelgroep. Als je hebt vastgesteld wat het is dat je wilt leren, gaan we allereerst op zoek naar een paar personen die dit al heel goed kunnen, om vervolgens te eliciteren hoe zij dit doen. We leren dit het liefst van meerdere personen, zodat we kunnen ontdekken wat het verschil is dat voor jou het verschil maakt!
Deze methode is bijvoorbeeld geschikt als je binnen je organisatie een groep hebt die het nog onvoldoende lukt om een bepaalde taak uit te voeren of een bepaald doel te behalen. Wellicht zijn er anderen die hier wel heel succesvol in zijn? Wat kunnen we van hen leren dat het verschil maakt en ook gepast is voor de groep?
Positieve psychologie
Onderzoek met een focus op welbevinden en optimaal functioneren.
Positieve psychologie betreft een stroming met een focus op mechanismen en processen voor welbevinden en optimaal functioneren. In plaats van onderzoek te richten op mechanismen van het disfunctioneren (zoals vroeger gebruikelijk in psychologisch onderzoek), wordt er in de positieve psychologie juist gekeken naar hoe het goed gaat met mensen, relaties en de maatschappij, om hiervan te leren en deze kennis toe te kunnen passen bij het ontwerpen van nieuwe interventies.
Deze vorm van wetenschappelijk onderzoek werkt met een respondenten die iets al bijzonder goed doen. De uitkomsten dienen input voor interventie-ontwikkeling en ‘positieve experts’ uit de doelgroep ontmoet je tijdens het onderzoek, waardoor het een onderzoeksmethode is die opgevolgd kan worden door co-creatie-sessies met de respondenten uit het onderzoek.
- Een voorbeeld van een project waar ik zelf aan meegewerkt heb, op basis van positieve psychologie is het Happy Balance onderzoek van TNO. In dit onderzoek werd onderzocht hoe het sommige jongeren met een chronische ziekte lukt om een goed en sociaal leven te leiden, terwijl zij goed zorgen voor hun ziekte (in dit onderzoek ging het om diabetes en diverse spierziekten). De resultaten bleken interessant voor een brede doelgroep chronisch zieke jongeren: Hun houding ten opzichte van hun ziekte (acceptatie, focus op wat ze wel kunnen) en hun vaardigheden, zoals positief denken, en het vermogen om nieuwe strategieën te bedenken iedere keer wanneer jongeren geconfronteerd worden met (weer) een verandering in hun leven, zijn verwerkt tot theaterworkshops voor jongeren met een chronische ziekte.
The Positive Deviance Approach
Leren van de positieve uitzonderingen binnen een risicogroep die ‘het probleem’ al hebben opgelost… against all odds.
Deze methode is geschikt voor grote doelgroepen, waarbij het probleem groot en ingewikkeld mag zijn. We identificeren de personen die de positieve uitzondering vormen op de regel. Stel je voor dat er onder een bepaalde groep mensen een probleem leeft, waarvoor risicofactoren zijn aan te wijzen. De personen die voldoen aan de risicofactoren hebben vrijwel allen het probleem. Toch zijn er aantoonbaar enkelingen die wel in deze groep vallen, maar het probleem niet hebben: De positief afwijkende groep. De methode zoekt naar het microgedrag van deze groep en hun omgeving, wat hen succesvol maakt, want bij hen ligt de wijsheid.
Het doel van de methode is de inbedding van de oplossing in het gedrag van de personen die het verschil kunnen maken, op de wijze die zijzelf werkbaar vinden. Het eigenaarschap van de oplossing blijft dus bij de doelgroep zelf, en samen met iedereen die betrokken is, worden er in de designfase manieren gezocht voor de praktische toepasbaarheid en verspreiding. De methode heeft op deze wijze raakvlakken met co-design.
- Het is een hele positieve benadering van een groot probleem: Je erkent (op basis van data!) dat het probleem door sommigen al is opgelost, zonder dat je weet hoe.
- Alleen al de erkenning van positieve uitzonderingen is hoopvol voor iedereen met de risicofactoren. Je hoeft geen slachtoffer te zijn van je situatie.
- De oplossing ligt in het subtiele gedrag van deze groep en/of hun omgeving.
- Het is al effectief voor mensen met de risicofactoren, en daardoor ook door anderen te accepteren en te integreren in hun leven.
- Je stelt je als onderzoeker/ontwerper enkel ter beschikking, want het is en blijft de ontdekking van de groep.
- Het is een combinatie van vertrouwen in de mensheid, wetenschap en creativiteit!
> Lees meer over PD op de website: www.positivedeviance.org
Co-design
Innoveren met de doelgroep als expert.
Co-design is een verzameling van methoden voor innoveren door te ontwerpen samen met de toekomstige gebruikers van je product, dienst of interventie. De doelgroep denkt al tijdens de verschillende stappen van het ontwerpproces actief mee, waardoor je product, dienst of interventie beter aansluit op de praktijk en de behoeften van de gebruikers.
Voorbeelden van co-design methoden:
- Expert-interviews (interviews met zowel ervarings- als beroepsexperts)
- Co-creatiesessies (samen brainstormen met voorop lopende gebruikers)
- En er zijn er nog veel meer…